۱. واردات کالا چیست و چه انواعی دارد؟
واردات کالا یعنی خرید کالا از یک کشور خارجی و انتقال آن به ایران برای مصرف، تولید یا فروش.
این فرآیند میتواند شامل کالاهای مصرفی، صنعتی، مواد اولیه، دستگاهها یا ابزارآلات باشد.
انواع واردات به ایران
واردات قطعی: ورود دائمی کالا به کشور
واردات موقت: ورود کالا برای استفاده محدود و خروج دوباره
واردات در مقابل صادرات: تهاتر کالا
واردات توسط شرکتهای بازرگانی واسط: برای افرادی که کارت بازرگانی ندارند
۲. مراحل واردات کالا به ایران (گامبهگام و کاملاً عملی)
در این بخش مهمترین قسمت مقاله را میخوانید؛ تمام مراحل واردات از صفر تا صد:
مرحله ۱: انتخاب کالا و بررسی ممنوعیتها
اولین قدم انتخاب کالایی است که مجاز به وارد کردن آن باشید.
طبق قوانین ایران برخی کالاها ممنوع هستند (مثل سلاح، مواد مخدر و کالاهای بدون استاندارد).
نکات کلیدی:
HS Code کالا را دقیق بررسی کنید
امکان واردات کالا بهصورت رسمی وجود داشته باشد
نیاز بازار ایران و قیمت تمامشده را تحلیل کنید
مرحله ۲: پیدا کردن تأمینکننده خارجی معتبر
برای جلوگیری از ضرر، باید از بین تأمینکنندگان خارجی بهترین و معتبرترین گزینه را انتخاب کنید.
روشهای پیدا کردن تامینکننده:
سایتهای B2B مثل Alibaba, Made-in-China, Indiamart
نمایشگاههای بینالمللی
شرکتهای بازرگانی واسطه
نکات مهم:
بررسی کیفیت محصول
استعلام قیمت (Quotation)
بررسی شرایط پرداخت (TT, LC, DP)
مرحله ۳: استعلام قیمت و دریافت پروفرما (Proforma Invoice)
پروفرما مهمترین سند قبل از ثبت سفارش است. این سند شامل:
قیمت کالا
شرایط فروش (اینکوترمز)
مقدار سفارش
زمان تحویل
پروفرما باید قابل ثبت در سامانه جامع تجارت باشد.
مرحله ۴: ثبت سفارش در سامانه جامع تجارت ایران
بدون ثبت سفارش، هیچ وارداتی امکانپذیر نیست.
مراحل ثبت سفارش:
ورود به سامانه جامع تجارت
ثبت اطلاعات پروفرما
دریافت مجوزها (استاندارد، بهداشت، انرژی و…)
تایید نهایی وزارت صمت
مرحله ۵: تأمین ارز و انتقال پول
در ایران واردکنندگان باید ارز خرید کالا را از مسیرهای مجاز تأمین کنند.
روشهای تأمین ارز:
ارز نیمایی
ارز متقاضی
حواله صرافی
تهاتر
انتقال پول باید توسط صرافی یا بانک معتبر انجام شود تا از ریسک بلوکه شدن جلوگیری شود.
مرحله ۶: حملونقل بینالمللی (دریایی، هوایی، زمینی)
بعد از پرداخت، تامینکننده کالا را ارسال میکند. روش حمل بسته به نوع کالا انتخاب میشود.
روشهای حمل:
FCL: کانتینر کامل
LCL: اشتراکی
هوایی: سریع اما گران
زمینی: مناسب کشورهای همسایه
در این مرحله باید بارنامه (BL)، پکینگ لیست، فاکتور و سایر مدارک تهیه شود.
مرحله ۷: بیمه حملونقل بینالمللی
برای جلوگیری از خسارت در مسیر، بیمه ضروری است. بیمه میتواند از کشور مبدا یا ایران گرفته شود.
مرحله ۸: رسیدن کالا به گمرک ایران و ترخیص
مهمترین بخش واردات همین مرحله است.
مدارک لازم برای ترخیص:
بارنامه
پکینگ لیست
فاکتور
گواهی مبدا
مجوزهای استاندارد و بهداشت
ثبت سفارش تایید شده
قبض انبار
عملیات گمرکی شامل:
اظهار کالا در سامانه EPL
پرداخت حقوق و عوارض
ارزیابی کالا
آزادسازی نهایی
۳. مدارک لازم برای واردات کالا
کارت بازرگانی فعال
پروفرما
ثبت سفارش
مجوزها (در صورت نیاز)
بارنامه و پکینگ لیست
قبض انبار
گواهی مبدا
۴. هزینههای اصلی واردات کالا
در واردات فقط قیمت کالا مهم نیست؛ هزینههای جانبی زیادی وجود دارد:
هزینه خرید کالا
کرایه حملونقل
بیمه بینالمللی
حقوق گمرکی و عوارض
هزینه انبارداری
هزینه ترخیصکار
هزینه حواله ارزی
هزینه تست استاندارد
۵. نکات طلایی و هشدارهای مهم برای واردکنندگان
همیشه HS Code را دقیق بررسی کنید
از تامینکنندگان ناشناس خرید نکنید
در پروفرما حتما اینکوترمز مشخص باشد
بدون ثبت سفارش پول ارسال نکنید
اسناد حمل را چندین بار بررسی کنید
برای ترخیص از ترخیصکار حرفهای استفاده کنید
۶. جمعبندی
واردات کالا به ایران فرآیندی تخصصی است که شامل ثبت سفارش، انتقال پول، حملونقل و ترخیص گمرکی میشود. اگر این مراحل با دقت و طبق قوانین انجام شود، واردات میتواند بسیار پرسود، سریع و بدون ریسک باشد.
استفاده از خدمات شرکتهای بازرگانی معتبر نیز میتواند ریسک کار را بسیار کمتر کند.